Rola pielęgniarki jako edukatora zdrowotnego
Temat „Rola pielęgniarki jako edukatora zdrowotnego”
Mamy na kilka stron do
napisania referat z pedagogiki:
Temat: "ROLA PIELEGNIARKI JAKO EDUKATORA ZDROWIA".
Prace zamieszczamy na Teamsach w
zakładce "zadania"
Termin do 11.02.2023
Temat „Rola pielęgniarki jako edukatora zdrowotnego”
Pielęgniarka jako edukator zdrowia to szansa na podniesienie poziomu promocji zdrowia i profilaktyki w Polsce. Edukacja zdrowotna, prowadzona powinna być na odpowiednio wysokim poziomie, co by przyczyniło się do poprawy poziomu zdrowia społeczeństwa. POZ (Podstawowa opieka zdrowotna) jest bardzo ważnym środowiskiem dla prowadzenia takiej edukacji zdrowotnej i rozszerzenie zakresu edukacji zdrowotnej oraz potencjalnych korzyści. Wprowadzenie zgodnie z zasadami medycyny opartej na dowodach naukowych, prowadzenie profilaktyki i promocji zdrowia to jeden z najlepszych sposobów na poprawę poziomu zdrowia społeczeństwa oraz optymalizację wydatków na Ochronę Zdrowia. Edukacja zdrowotna pełniłaby nie tylko zasadniczą funkcję w profilaktyce i promocji zdrowia, ale też by była ważna w tzw. medycynie naprawczej, ponieważ odpowiednio wyedukowany pacjent będzie efektywniej brał udział w procesie leczenia. Rola pielęgniarki jako edukatora zdrowia była by złożona i powinna wykraczać poza proste przekazywanie wiedzy o zdrowiu oraz chorobie i uwzględniałaby szerszy wachlarz działań z użyciem różnorodnych metod i technik nakierowanych na poprawę statusu zdrowotnego. Podstawowa opieka zdrowotna (POZ) jest w Polsce najbardziej powszechną formą udzielania świadczeń zdrowotnych i stanowi główny punkt kontaktu pacjentów z Ochroną Zdrowia, jest więc i był by naturalnym i bardzo ważnym środowiskiem dla prowadzenia edukacji zdrowotnej. Pielęgniarka będąca na stanowisku edukator zdrowia w POZ, wskazywałaby na potencjalne korzyści jakie wprowadzenie tej koncepcji przyniosłoby pacjentom, świadczeniodawcom oraz całemu systemowi Ochrony Zdrowia. Zadania te realizowane na odpowiednio wysokim poziomie gwarantowałoby ich efektywność … jednak było by to czasochłonne, a praktyka wskazuje, że są one niejednokrotnie zaniedbywane na rzecz bardziej naglących potrzeb pielęgnacyjnych, diagnostyki i leczenia schorzeń oraz czynności administracyjnych. Stosunkowo często obserwowany jest brak rozwoju zawodowego i specjalizacji w tym kierunku a to skutkuje z kolei niedostateczną wiedzą fachową. Pielęgniarek jedna trzecia ( być może jedna druga) nie udziela pacjentom porad profilaktycznych dotyczących np. czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, a większość z nich nie posiada na ten temat wystarczająco dokładnej wiedzy lub ma umiarkowany poziom wiedzy dotyczący ważnego tematu porad profilaktycznych np. nadciśnienia tętniczego.
Dla pielęgniarek-edukatorów zdrowia w POZ profilaktyka i promocja zdrowia mogła by być głównym zadaniem zawodowym, którego nie musiałyby, tak jak pozostały personel POZ, łączyć z zaspokajaniem innych, bardziej naglących potrzeb pacjentów. Specjalizacja dotycząca promocji zdrowia i profilaktyki dałaby możliwość lepszego poznania potrzeb pacjentów w tym zakresie oraz pozwalała by na stałe doskonalenie udzielania świadczeń. Oddzielne stanowisko pracy jako edukator-pielęgniarka i profesjonalista poświęciłaby większość czasu na profilaktykę i promocję zdrowia. Taka organizacja pracy dawałaby także możliwość oszczędności w systemie Ochrony Zdrowia. Częściowe odciążenie lekarzy POZ od omawianych procedur dałoby potencjalną możliwość zwiększenia ich zaangażowania w świadczenia wykonywane obecnie na poziomie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, co zwiększyłoby dostępność do tych świadczeń. Wykonywanie istotnej części procedur edukacji zdrowotnej przez wyspecjalizowanego edukatora-pielęgniarki sprzyjałoby to jakości i służyło podnoszeniu efektywności w POZ. Edukacja zdrowotna powinna być nieodłączną częścią szerzej zakrojonych działań pielęgniarek i ich kwalifikacji do pełnienia funkcji edukatorów zdrowia w POZ, zwłaszcza dotyczyłoby absolwentów zdrowia publicznego, którzy ukończyli czy posiadają specjalizację w tym kierunku. Korzyści wynikające z wprowadzenia funkcji pielęgniarka jako edukator zdrowia w POZ dla pacjentów dla placówek POZ dla NFZ i systemu Ochrony Zdrowia więcej czasu poświęconego by było dla pacjentów na ich rozpoznawanie i zaspokajanie potrzeb związanych z profilaktyką i promocją zdrowia. Wysoka jakość edukacji zdrowotnej dzięki wprowadzeniu przez wyspecjalizowanych, stale rozwijających się w swojej dziedzinie pielęgniarek-profesjonalistów, dla których było by to główne zadanie zawodowe, w celu zwiększonej możliwości poznania i zrozumienia potrzeb pacjentów odnoszących się do promocji zdrowia i profilaktyki. Możliwość przeznaczenia przez lekarzy POZ zaoszczędzonego dzięki działalności edukatorom czasu na rozpoznawanie i leczenie schorzeń, w tym na realizację niektórych procedur dostępnych obecnie na poziomie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej co polepszyłoby dostępność świadczeń i zmniejszyło kolejki do specjalistów. Dzięki wyspecjalizowanej edukator-pielęgniarce była by możliwość podniesienia jakości świadczeń z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia oraz dzięki temu możliwość podniesienia jakości świadczeń z zakresu rozpoznawania i leczenia schorzeń dzięki częściowemu odciążeniu lekarzy. Do licznych zadań edukatora-pielęgniarki by było związane z promocją zdrowia i profilaktyką np. rekrutacja pacjentów do programów profilaktycznych i w ten sposób możliwość poprawy efektywności zarządzania środkami na Ochronę Zdrowia. Prowadzenie takiej oświaty zdrowotnej powinno się odbywać w różnych środowiskach, także innych placówkach Ochrony Zdrowia i Opieki Społecznej, takie jak: szpitale, sanatoria, domy pomocy społecznej, a także szereg placówek zaangażowanych w edukację zdrowotną, np. szkoły i przedszkola. Koncepcja wprowadzenia funkcji pielęgniarki jako edukatora zdrowia nakierowana by była na stworzenie nowej jakości oraz ogólnego podwyższenia zarówno standardu, jak i zakresu działań z obszaru promocji zdrowia i profilaktyki w systemie Ochrony Zdrowia. Nieodzowne by było wzmocnienie promocji zdrowia i profilaktyki jako jedna z recept na zatrzymanie lawinowego wzrostu kosztów na Ochronę Zdrowia. Lekarze na pierwszym miejscu wśród swych zadań stawiać będą zawsze leczenie chorób, co przy ograniczonych zasobach systemu i braku perspektyw na zmianę tej sytuacji w naturalny sposób spychać będzie profilaktykę i promocję zdrowia na dalszy plan. Przedstawiona koncepcja wyspecjalizowanych pielęgniarek edukatorów w POZ stwarzało by szansę na wypełnienie tej luki. Pielęgniarki na stanowisku edukator zdrowia w POZ mogły by rozwijać i wykorzystywać w swojej pracy wiedzę i umiejętności w ten sposób wspomagając procesy leczenia pacjentów, zapewniając, we współpracy z lekarzami i innymi profesjonalistami medycznymi, rozległe wsparcie informacyjne dotyczące dalszego leczenia i rehabilitacji, obejmujące także informacje o charakterze organizacyjnym, np. przepisywanie niektórych leków przez pielęgniarki, czy też analiza niektórych badań medycznych. Daje to możliwość efektywnego wykorzystywania zasobów ludzkich i co za tym idzie przynieść pokaźne oszczędności.
Do głównych zadania i czynności pielęgniarki jako edukatora zdrowia było by planowanie i realizacja we współpracy z różnymi instytucjami społecznymi, programów z zakresu profilaktyki zdrowotnej, rozpoznanie potrzeb i opracowanie postępowania w zakresie promocji zdrowia w podległym jej regionie, placówce czy środowisku społecznym. Prowadzenie wywiadów jest niezbędne w celu diagnozowania potrzeb i zaplanowania ukierunkowanych działań, następnie określone działania zrealizować - wykonać. Działania te dotyczyły by najczęściej profilaktyki zdrowotnej i przeciwdziałania rozpowszechnianiu się chorób społecznych tj. AIDS, żółtaczki zakaźnej, chorób układu krążenia, nowotworów, a także prowadzenia zdrowego trybu życia. Te działania organizować można by było na różne sposoby np. w postaci konkursów, prac artystycznych, wystaw, imprez plenerowych, czy sportowych oraz opracować materiały edukacyjne w postaci ulotek i broszur. Prowadzenie akcji profilaktycznych np. w szkołach przeprowadzać należało by szkolenia i zajęcia w różnej postaci np. po wykładzie / prezentacji zaplanować prace plastyczne z zakresu edukacji zdrowotnej oraz profilaktyki i na koniec spotkania konkurs z nagrodami dla uczniów danej szkoły objętej tą edukacją. Praca pielęgniarki-edukatora wymagałaby intensywnych kontaktów z ludźmi takich jak - udzielanie porad, prowadzenie wykładów i warsztatów, szeroko rozumiana działalność edukacyjna to główne obowiązki - promowanie zachowań prozdrowotnych w zakresie profilaktyki chorób, odżywiania, aktywności fizycznej oraz uświadamianie określonym grupom społecznym różnego rodzaju zagrożeń związanych z nadużywaniem alkoholu, paleniem tytoniu. Dużym wyzwaniem dla edukatora pielęgniarki było by motywowanie społeczności lokalnej do poddawania się badaniom profilaktycznym oraz szczepieniom ochronnym. Do powyższych zadań pielęgniarki-edukatora niezbędna będzie współpraca z mediami, również z jednostkami samorządu lokalnego i władz administracyjnych, organizacjami pożytku publicznego i innych w zakresie realizowanych zadań. Wszystkie prowadzone programy muszą być szczegółowo nadzorowane, podsumowane oraz rozliczone, co również należałoby do obowiązków, po prostu praca bezpośrednio z klientem, więc opisany projekt był by do wspólnego uzgodnienia, następnie sporządzanie raportu i sprawozdań po realizacji z przeprowadzania badań czy akcji profilaktycznych. Środowisko pracy edukatora-pielęgniarki było by zarówno w pomieszczeniach, jak i na wolnym powietrzu, konieczność uczestnictwa w różnego rodzaju akcjach i imprezach promocyjnych organizowanych w terenie. Często wiązałoby się to niezależnie od warunków atmosferycznych i dnia tygodnia (również w soboty i niedziele). Praca pielęgniarki edukatora wymagająca bardzo intensywnych kontaktów z ludźmi polegających przede wszystkim na uczeniu ich, odpowiadaniu na pytania, konsultowaniu ale także współpracy i organizowaniu różnego rodzaju imprez promocyjnych. Ta część zadań musi odbywać się we wzajemnej współpracy służb. Praca pielęgniarki jako edukatora zdrowia na tym stanowisku wymaga dyspozycyjności w związku z koniecznością uczestnictwa w różnorakich wydarzeniach związanych z profilaktyką i promocją zdrowia. Charakter tego zajęcia sprawia, że istnieje duża swoboda w doborze metod pracy i rozkładzie czasowym zadań, a nadzorowany jest jedynie wybór głównych celów. Czynności zawodowe jako pielęgniarki-edukatora wymagają kreatywności oraz inicjatywności, ponosi społeczno-moralną odpowiedzialność za rezultaty swojej pracy. Wymagania psychologiczne na tym stanowisku pracy promotora zdrowia wiąże się z intensywnymi kontaktami z ludźmi, podczas których przekazuje wiedzę, uświadamia zagrożenia oraz motywuje ludzi do podejmowania często niewygodnych dla nich działań, tj. badań profilaktycznych. Dlatego też, osoba zajmująca to stanowisko powinna wykazywać otwartość w stosunku do otoczenia, ponadto cechować ją powinny życzliwość dla ludzi i umiejętność postępowania z nimi. Niezwykle istotna i warta podkreślenia jest umiejętność przekonywania innych, wpływania na ich zachowania i poglądy. Pielęgniarka jako edukator powinna być osobą samodzielną w działaniu, posiadającą zdolności organizatorskie i kierownicze ze względu na konieczność koordynowania przedsięwzięć i akcji z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia – imprez plenerowych, konkursów, festynów i innych. Przydatne na tym stanowisku są również, takie cechy jak dokładność, cierpliwość i samokontrola. Poza tymi czynnościami polegającymi na działaniu i kontaktach z ludźmi pielęgniarka-edukator zdrowia sporo czasu musi poświęcić na prowadzenie dokumentacji, pisanie raportów oraz opracowywanie programów prozdrowotnych. Tutaj konieczne są: zdolność koncentracji uwagi, wyobraźnia oraz myślenie twórcze, czyli zdolność dostrzegania nowych, nietypowych rozwiązań. Niezwykle istotną w pracy edukatora zdrowia jest łatwość wypowiadania się w mowie i w piśmie, ponieważ praca na tym stanowisku polega głównie na przekazywaniu informacji. Przydatne w pracy edukatora jest chęć posiadania zainteresowań naukowych, zwłaszcza z zakresu biologii i medycyny oraz menedżerskich przejawiających się w organizowaniu spotkań, kierowaniu pracami w grupie i przekonywaniu do swoich racji. Nie każda pielęgniarka może nadawać się do pracy jako edukator zdrowotnościowy, ta praca ma charakter dydaktyczny więc od edukatora pielęgniarki wymaga się sprawności narządów zmysłu (wzroku, słuchu), sprawności intelektualnej, wysokiej sprawność komunikacyjnej werbalnej i niewerbalnej. Istotnym przeciwwskazaniem do wykonywania tego stanowiska pracy są duże wady wymowy oraz nieumiejętność precyzyjnego i płynnego posługiwania się językiem, zwłaszcza w sytuacjach wystąpień publicznych. Specjalizacje takie jak: epidemiologiczna, zdrowie środowiskowe, dietetyka, zarządzanie w Ochronie Zdrowia wręcz są dodatkowym atutem, poza tym umiejętność obsługi komputera (Pakiet MS Office), komunikatywności i samodzielności podejmowaniu decyzji i w organizowaniu pracy własnej. Pielęgniarka jako edukator zdrowia może zatrudnić się nie tylko w POZ, ale w stacjach sanitarno-epidemiologicznych, wydziałach spraw społecznych i zdrowotnych urzędów administracji publicznej, Ministerstwie Zdrowia, szpitalach, poradniach psychologiczno-pedagogicznych, ośrodkach medycyny pracy i innych. W zdecydowanej większości praca pielęgniarki jako promotor-edukator zdrowia związana była by z prowadzeniem działań w ramach kampanii organizowanych przez instytucje państwowe, samorządy i organizacje pozarządowe. Pielęgniarka-edukator promująca zdrowy styl życia jest pracą bardzo potrzebną powiązaną wraz ze wzrostem zachorowań na tzw. choroby cywilizacyjne, popyt na tego typu specjalistów-konsultantów z tego zakresu promocji zdrowia coraz bardziej wzrasta w naszych obecnych czasach.
Cytat Adama Mickiewicza “Zdrowie, ile Cię trzeba cenić ten tylko się dowie, kto Cię stracił”-
tak do końca NIE wszystkie osoby żyjące zdają sobie z tego sprawę, że zdrowie to jeden z kluczowych aspektów naszego życia …
Komentarze
Prześlij komentarz