Zagadnienie do zaliczenia testu z przedmiotu: Promocja Zdrowia

Zagadnienie do zaliczenia testu z przedmiotu:

Promocja Zdrowia

Kierunek studiów:

Pielęgniarstwo licencjackie pomostowe rok 1 semestr 1 st. niestacjonarne

Dr hab. prof. Joanna Jasińska, MBA

1.Definicja Promocji Zdrowia

*Promocja zdrowia: wszelkie programy podnoszące poziom świadomości i odpowiedzialności w celu poprawy i podtrzymania stanu zdrowia a także zmniejszenia prawdopodobieństwa choroby lub wypadku.

Promocję zdrowia rozumiemy jako tworzenie warunków ułatwiających i zachęcających do prozdrowotnego stylu życia. Działania z zakresu promocji zdrowia mają na celu zwiększanie kontroli nad swoim zdrowiem. Obok profilaktyki i edukacji zdrowotnej jest jednym z podstawowych elementów zdrowia publicznego.

2. Cele działań w promocji zdrowia

*Celem działań w zakresie promocji zdrowia jest podniesienie poziomu aktywności fizycznej, poprawa sposobu żywienia, a także zachęcanie do rezygnacji z używek, przy jednoczesnym stałym monitorowaniu stanu zdrowia.

Środowisko fizyczne

- eliminacja zagrożeń dla zdrowia, poprawa warunków życia i pracy

Środowisko społeczne

- normy społeczne – utrwalanie lub modyfikacja istniejących norm albo kształtowanie nowych w zależności czy sprzyjają zdrowiu;

- percepcja norm – zmiana lub utrwalenie indywidualnej percepcji norm

Służby społeczne - poprawa istniejących lub tworzenie nowych służb socjalnych i zdrowotnych w zależności od tego, czy sprzyjają zdrowiu i zaspakajają potrzeby społeczności. System wsparcia w społeczności wspieranie lub tworzenie różnych grup samopomocy.

3.Różnica pomiędzy promocją zdrowia a prewencją chorób.

PROMOCJA ZDROWIA to podnoszenie jakości życia jako przeciwdziałanie chorobie. Jest to proces umożliwiający ludziom zwiększenie kontroli nad swoim zdrowiem i jego poprawą

PREWENCJA to przeciwdziałanie chorobie w celu utrzymania aktualnego stanu zdrowia. To profilaktyka chorób …… gdzie profesjonaliści od spraw chorób zgodnie ze swoimi kryteriami wybierają problem zdrowotny do rozwiązania, określają grupy dotknięte tym problem oraz metody przeciwdziałania, oferują usługi ( świadczenia ).

4.Wymień obszary holistycznego modelu zdrowia.

Holistyczny model zdrowia to podejście opierające się na założeniu, że organizm pacjenta i poszczególne sfery jego życia stanowią jednorodną całość, leczenie zaś polega na przywróceniu harmonii we wszystkich obszarach życia, nie tylko na leczeniu danego fragmentu ludzkiego organizmu. Obszary holistycznego modelu zdrowia, w których wyróżniono dobre samopoczucie fizyczne, psychiczne i społeczne oraz też wielu przypadkach i duchowe.

Ten model to holistyczno-funkcjonalny zwany w naukach medycznych modelem biopsy- chospołecznym, lub ekologicznym.

Wymiary te to zdrowie: fizyczne, psychiczne, społeczne, duchowe, emocjonalne oraz seksualne i prokreacyjne https://psychologia.pwn.pl/artykul/holistyczne-podejscie-do-zdrowia-62913012a1e811d3c6b83b2c

5. Funkcje edukacji zdrowotnej

FUNKCJE – orientacyjna, personalizacyjna, rozwojowa, kompensacyjna, socjalizacyjna, emancypacyjna, kulturowa.

Orientacja – dokonywanie świadomych wyborów, najbardziej optymalnego modelu życia dzięki zobiektywizowanej i przyswojonej wiedzy o zdrowiu.

Personalizacja – udzielanie pomocy w kształtowaniu samego siebie, autokreowanie

Rozwój – umożliwienie jednostce gromadzenia nowych doświadczeń oraz osiągania nowych kompetencji na miarę własnych potrzeb, możliwości zdrowotnych i rozwojowych.

Kompensacja – uzupełnianie i wzbogacanie informacji na temat zdrowia, choroby, postępowania w stanach zagrożenia chorobą, wyrównywania braków środowiskowych.

Socjalizacja – przyswajanie przez jednostkę kultury zdrowotnej danej grupy, przygotowanie do twórczego udziału w życiu społecznym, konstruktywnej w niej roli z punktu widzenia zdrowia.

Emancypacja – zapewnienie jednostce niezbędnego zasobu wiedzy pozwalającej rozeznać się i ocenić własne możliwości związane z sytuacją zdrowotną i rozwojową.

Kultura – otwiera jednostce możliwość szerokiego i nieograniczonego uczestnictwa w kulturze, aktywnego i twórczego wkładu w rozwój kultury zdrowotnej.

6. Modele edukacji zdrowotnej

Model – z języka łac. MODULUS znaczy miara, wzór – oznacza wzór według którego coś jest lub będzie wykonywane. Model konstrukcja o charakterze hipotetycznym, przedstawiająca w sposób schematyczny i uproszczony jakiś przedmiot, stan rzeczy lub proces

Model I zorientowany na chorobę

Model II zorientowany na czynniki ryzyka

Model III zorientowany na zdrowie

I Model ZORIENTOWANY NA CHOROBĘ

Cel – zapobieganie określonym jednostkom chorobowym,

Działania – skierowane są na grupy czynników ryzyka związane z

poszczególnymi jednostkami chorobowymi,

Rezultat – uniknięcie choroby

II Model ZORIENTOWANY NA CZYNNIKI RYZYKA

Cel – koncentrowanie się na eliminacji poszczególnych czynników ryzyka, ma to zapobiec nie jednej lecz kilku chorobom.

Zaleta modelu – współpraca specjalistów w pracy edukacyjnej: onkolog, kardiolog, dietetyk, zwiększa to prawdopodobieństwo skutecznego oddziaływania na zachowania ludzi.

Wada tego II modelu – nie uwzględnia się pozytywnego aspektu zdrowia.

Model III zorientowany na zdrowie - Zasada tego modelu – ludzie z poszczególnych środowisk i grup społecznych winni aktywnie współuczestniczyć w definiowaniu własnych problemów zdrowotnych, brać udział w identyfikacji czynników oddziaływujących na ich zdrowie i zachowania zdrowotne oraz wpływać na kształtowanie i wdrażanie działań zmierzających do poprawy stanu zdrowia.

Zadania – kompleksowe działania adresowane do ludzi zdrowych, budowanie i wdrażanie programów edukacji zdrowotnej, odchodzenie od przedmiotowego traktowania ludzi.

Działania edukacyjne podejmowane zgodnie z zaleceniami modelu zorientowanego na zdrowie wpływać mają na czynniki kształtujące zdrowie w taki sposób aby zwiększać potencjał zdrowia we wszystkich jego wymiarach: fizycznym, psychicznym i społecznym.

7. Profilaktyka chorób.

Profilaktyka chorób to działania ukierunkowane na zapobieganie wystąpieniu choroby, na minimalizowanie wpływu choroby i niepełnosprawności albo – jeśli nie jest to możliwe – opóźnienie jej postępu.

Wyróżniamy trzy fazy profilaktyki chorób: profilaktyka pierwotna ( I faza ); profilaktyka wtórna ( II faza ); profilaktyka trzeciorzędowa ( III faza).

8. Profilaktyka pierwotna (I fazy). Profilaktyka wtórna (II fazy). Profilaktyka III fazy.

Profilaktyka pierwotna ( I fazy)( I rzędu) – zapobieganie chorobom poprzez kontrolowanie czynników ryzyka. Tą profilaktyką objęci są zdrowi ludzie, zdrowa populacja i zdrowe grupy oraz zdrowe jednostki – brak u nich choroby – redukcja ryzyka.

Profilaktyka wtórna ( II fazy)( II rzędu) – zapobieganie konsekwencjom choroby poprzez jej wczesne wykrycie i leczenie. Tą profilaktyką objęci są ludzie zagrożeni, wybrane grupy oraz jednostki. Zmiany subkliniczne i wykrywanie ( subkliniczna czyli utajona, podkliniczna np. niedoczynność tarczycy (SNT)).

Profilaktyka trzeciorzędowa ( III fazy)( III rzędu) – zahamowanie postępu choroby oraz ograniczenie powikłań. W tej grupie są ludzie chorzy oraz zdrowiejące jednostki – mają chorobę zdiagnozowaną oraz ustalone leczenie.

9. Profilaktyka indywidualna i populacyjna.

Profilaktyka indywidualna – prowadzona jest w odniesieniu do pojedynczych osób, w szczególności tych, które są obciążone wysokim ryzykiem wystąpienia danej choroby. Indywidualna polega na najwcześniejszym wykryciu choroby u osób zagrożonych i podjęciu leczenia.

Profilaktyka populacyjna polega na zmniejszaniu lub niwelowaniu tych zagrożeń, które dotyczą całej populacji. Jest zazwyczaj skomplikowana w realizacji, ponieważ wymaga udziału sektorów innych niż zdrowotny ( zwłaszcza kiedy chodzi o wysoko przetworzonych produkty żywnościowe w celu zastosowania diet właściwych do danych chorób cywilizacyjnych) (np. zmniejszenie zawartości soli kuchennej NaCl oraz cukru w napojach słodzonych).

10. Paradoks profilaktyki.

Paradoks profilaktyki polega na tym, że w grupach osób o niskim lub średnim ryzyku wystąpienia danej choroby dochodzi do większej liczby zachorowań na tę chorobę niż w grupach osób, które obciążone są wysokim ryzykiem zachorowania na tę chorobę. Paradoks ten wynika z rozkładu czynników ryzyka w populacji i większej liczebności grup o niskim lub średnim ryzyku wystąpienia danej choroby.

11. Różnice między profilaktyką chorób, a promocją zdrowia.

Różnica pomiędzy profilaktyką a promocją zdrowia: profilaktyka chorób to proces kierowany przeciwko chorobie, a promocja zdrowia jest działaniem zmierzającym do zachowania zdrowia.

12. Choroby Cywilizacyjne -czynniki chorobotwórcze.

Czynniki chorobotwórcze

Biologiczne – wirusy, bakterie, pierwotniaki, płazińce, stawonogi, obleńce, priony (priony to białkowe nieprawidłowe cząsteczki zakaźne, powstają z występujących powszechnie w wielu organizmach i ostatecznie mogą powodować zakaźne choroby neurodegeneracyjne – np. tym spowodowana była / jest tzw. choroba szalonych krów)( Priony, infekcyjne cząsteczki białka, powodują choroby układu nerwowego zwierząt (m.in. scrapie u owiec i bydła) oraz człowieka (m.in. chorobę Creutzfeldta-Jakoba i kuru).

Fizykochemiczne – promieniowanie, gleba skażona, powietrze zanieczyszczenia, trucizny, pogoda- zmiany klimatyczne.

Społeczne - nacisk społeczny, nieodpowiednie warunki życia, brak akceptacji, podatność na stres, ograniczony brak ruchu i wysiłku, niewłaściwe odżywiane, stosowanie używek, niehigieniczny tryb życia, przepracowanie, brak snu, hałas i pośpiech.

Genetyczne - wpływ obciążenia genetycznego populacji w rozwoju chorób cywilizacyjnych.

13. Choroby cywilizacyjne wg. WHO.

Choroby układu krążenia:

– nadciśnienie tętnicze

– choroba niedokrwienna serca

(W Polsce odpowiedzialnie za 50% liczby zgonów, z tego najczęstszy jest zawał serca i udar mózgu.)

* cukrzyca; *otyłość, *alergie i astma oskrzelowa, *choroby psychiczne, *depresje i nerwice, *nowotwory, *choroba wrzodowa, *alkoholizm i narkomania

14. Przyczyny chorób cywilizacyjnych.

Nasz styl życia - wpływa negatywnie na zdrowie i ogólną kondycję organizmu. Brak aktywności fizycznej, zła dieta, stres, zanieczyszczenie środowiska i palenie tytoniu to główne przyczyny chorób cywilizacyjnych, będących epidemią XXI wieku i istotnym problemem państw wysoko rozwiniętych.

W Polsce którego skutkiem w/w przyczyn jest zwiększone ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych – nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej i zawału serca, czy też udaru mózgu.

Choroby cywilizacyjne związane są z rozwojem cywilizacji, którego widocznymi elementami są: * *industrializacja, * urbanizacja, * mechanizacja, * motoryzacja * chemizacja rolnictwa

Przyczyny chorób cywilizacyjnych

•niewystarczająca codzienna aktywność fizyczna, siedzący tryb życia,

•monotonna, źle zbilansowana dieta bogata w energię, cukry, tłuszcze zwierzęce, sól i

produkty wysoko przetworzone, jednocześnie uboga w warzywa i owoce zawierające błonnik,

witaminy i sole mineralne, a także produkty pełnoziarniste. Nie bez znaczenia jest ich jakość,

•zanieczyszczenie środowiska naturalnego: powietrza, wody, gleby,

•obciążenie genetyczne. Wpływ obciążenia genetycznego populacji w rozwoju chorób

cywilizacyjnych, w zależności od źródeł, jest szacowany na 12-20 proc.

•niehigieniczny tryb życia: stres i permanentne napięcie, przepracowanie, brak czasu na

odpoczynek, brak odpowiedniej ilości regenerującego snu, sięganie po używki

(palenie papierosów, spożywanie alkoholu), hałas i pośpiech,

•zmiany klimatyczne, wyczerpywanie się zasobów naturalnych.

.....................................................................................................................................................................

Drugi TEST zaliczeniowy wykonany dn.06.02.2023 r.

Rozpoczęto	poniedziałek, 6 lutego 2023, 18:13
Stan	Ukończone
Ukończono	poniedziałek, 6 lutego 2023, 18:32
Wykorzystany czas	19 min. 19 sek.
Punkty	20,00/20,00
Ocena	5,00 pkt. na 5,00 pkt. możliwych do uzyskania (100%)

Pytanie 1

Poprawnie

Punkty: 1,00 z 1,00

Rozpoczęto	niedziela, 5 lutego 2023, 21:36
Stan	Ukończone
Ukończono	niedziela, 5 lutego 2023, 21:55
Wykorzystany czas	19 min. 1 sek
Punkty	15,00/20,00
Ocena	3,75 pkt. na 5,00 pkt. możliwych do uzyskania (75%)